Uyku Meleği Zeynep: Bebekler Kendi Kendine Uyuyabilir

Bugün hepimizi aydınlatacak ve en çok merak edilen konulardan biri: Bebeklerde Uyku ile karşınızdayım:)

Başınıza geldi mi bilmem ama genel olarak daha hamile olduğunuzu çevrenize ilan ettiğinizde sevinç sözlerinin ardından ilk aldığınız tepki ‘Hadi bakalım uykusuz geceler başlıyor, şimdi hamileyken bol bol uyu’ olur… Aslında bu bir hamile için çok moral bozucudur ama galiba neredeyse herkesin başına geldiği için bunu doğal sayarak söyler…

Ben uyku konusunda oldukça şanslı annelerden sayılırım. Eliz, doğduğu günden itibaren hep uykuları düzenli sayılabilecek bir bebekti. Gece uykusuna kolay bağladığı gibi, çok minikken bile bazı geceler uyku rekoru kırdığı da oldu. Tabi ki bu gece kalmadım, uykusuz kalmadım demek değil…  Ama gaz sorunu olmaması ve kolik bebek olmaması, emdikten sonra geri uyuma sürecini kolaylaştırdı. Ayrıca emzik aldığı için onu uyutmak da kolaydı… O yüzden doğumdan sonraki hayatıma genel olarak bakarsak ilk aylar dahil aşırı uykusuz kaldığım gece sayısı yok denecek kadar az. Şuan 8.5 aylık oldu ve genelde gece 1 kez uyanıyor. Onu da bazen emzirerek bazen emzikle pış pış yaparak uyutuyorum. Ama henüz kucakta:) Diş çıkarmaya çalıştığı için bugünlerde bazı gecelerimiz sorunlu geçebiliyor ama o da problem değil çünkü süreli sıkıntılar ve o diş çıktıkça geçecek diye düşünüyorum.

Ama gündüz uykularında o kadar başarılı bir sürecimiz olduğunu söyleyemeyeceğim. Gündüzleri 30 dakikayı geçmeyen uykuları vardı hep. Üzerine tekrar uyutursak bile ancak 1 saati geçemiyor onun gündüz uykuları… Bunu ilk başta ‘gündüz uykusunu sevmiyor’ diye geçiştiriyordum ama uyku eğitimlerini araştırınca gündüz uykusunu uyumayan bebeklerde de sorun olduğunu anladm. Bunu bir an önce çözmek istiyorum.

Bir sorun da kendi kendine uyumayı henüz bilmemesi. Nasılsa uyuyor diye ciddiye almadığım bir konu oldu bu da. Ama bunu doğru yöntemle, doğru zamanda öğrenmesinin çok önemli olduğuna inanıyorum… Konuya derin bir şekilde dalınca, aslında 6. ay başlasaydım her şey daha kolay olacakmış gibi geldi ama zararın neresinden dönsek kardır:)

Arada bir kendi kendime deniyorum, bu tam bir sistem içinde olmadığı için sonuç alamıyorum tabi.. Zaten bir seferinde olursa birinde ben pes ediyor ve kucağıma alıyorum. Bu sanırım benim sabredememem yüzünden. İtiraf etmem gerekirse emzikle ve kucağımda sabit bir pış pış yapmak daha kolay geliyor… Çünkü bir süre sonra çok ağlıyor ve ben dayanamıyorum. Kendi kendine uyuması ise kulağıma çok hoş geliyor. Bir de gerçekten yaşasam mutluluğumu siz düşünün yari:)

Bahsettiğim gibi ben uyku süreçlerinde çok ciddi bir sorun yaşamasam da, bir çok arkadaşım uyku konusunda benim kadar şanslı değildi. 10-12 kere uyanan, meme emmeden uyuyamayan bir çok bebek gördüm. Belki bu yazıyı okuyan bir çok anne de bunu yaşıyor…

Belki Zeynep ile bu sohbet sayesinde onların da aklındaki sorulara yanıt bulabilir ve çözmelerinde yardımcı olabiliriz diye düşündük.

Ben de tekrar ve kararlı denemek istiyorum Zeynep’ten öğrendiklerimle, bakalım bu macerada başımıza neler gelecek. Notlarımı alıp sizinle de paylaşacağım tabi ki:)

Zeynep ve Uyku Meleği ekibinden destek almak isteyenler için de bütün iletişim bilgilerini paylaşacağım:) Zaten www.uykumelegi.com websitelerinden de inceleyebilirsiniz…

Şimdi konumuza geçelim ve bu uyku olayını çözelim…

Merhaba Zeynep… Öncelikle bir anne için çok önemli bir iş yaptığınızı söylemek isterim… Tabi sadece anne için demek biraz bencilce olur, bana göre işin özünde bebek için çok iyi bir iş yapıyorsunuz. Çünkü bebeklerin uyuyarak büyüdüğünü hepimiz biliyoruz. O yüzden konu çocuklu yaşamın en öncelikli konusu bence:)

İlk olarak seni tanıyalım? Sen nasıl ve neden uyku meleği oldun?

Ben yani uykumeleği Zeynep Demirel işletme mezunuyum, 4 yaşınsa diğeri 3 aylık 2 çocuk annesiyim. Ve ilk oğlum Demir sayesinde bebek ve çocuklarda uyku konusuna kafayı takmış bir anneyim:) Kimi annelerin kendinden çok küçük kardeşleri vardır, kimilerinin küçük yeğeni, kuzeni ya da ne bileyim en azından komşularının bebeği vardır. Böyle annelerin illaki bir kere bebek altı değiştirmişliği, bir kere bebek uyutmuşlukları vardır. Oysaki Demir ciddi anlamda benim elime aldığım ilk bebekti ve ben bebekler hakkında hiçbir şey bilmiyordum Bu yüzden bebek düşünmeye başladığımız ilk gün yerli yabancı bebeklerle ilgili bulduğum bütün kitapları aldım ve ezberlercesine okudum. Hamileliğim de çok kolay geçti. Evet o çok ağlayan uyumayan yemek yemeyen bebeklerin anneleri hiçbir bilmiyordu herseyin bir yolu yordamı vardı:) Derkennn Demir dogdu ve 15. günde belli saatlerde çılgınca ağlamaya başladı. Okudum biliyorum sorun yok 🙂 Bu çocuk kolik hemen cd ler sıcak kiraz çekirdekleri falan ama yok bana mısın demiyor. Çocuk çatlarcasına ağlıyor eğer devamlı sallamazsam 15dk dan uzun uyumuyor. Derken kendimi umutsuz ev kadını modunda buldum. Çoğu gün değil yemek yemek lavaboya bile gidemiyordum. Dışarı çıkmak annemlere bile gitmek hepimiz için çılgınca bir işkence. Böyle günler geçerken Demir’in sıkıntıları azaldı ama yok uyumuyor çocuk her 15 dakikada kıpırdanmaya başlıyor ya kucağa alıp pışpışlanacak yada sallanacak. Tam 6. Ayda artık herkese boyun eğdim tamam eve salıncak kuralım çaresizim dediğim gün arkadaşım Uyku Meleği diye bir şey duydum bir bak istersen dedi. Ben Tracy, Ferber ve diğer tüm yöntemleri biliyorum yapamam zaten çok ağlıyor daha fazla ağlatamam dedim ama meraktan yine de Seride Hanım’a mail attım. Çok hızlı ve çok rahatlatıcı bir mail aldım ve herkese kulak tıkayıp denemeye karar verdim. Seride Hanım sırayla tüm problemleri hem beni hem bebeğimi yıpratmadan ortadan kaldırdı ve sonunda Demir kendi kendine saatinde hiç problemsiz yatıp uyumayı öğrendi:) Hepimiz için inanılmaz ama gerçekti. Benim bu çabalarımı ve Demir ‘i duyan herkes arayıp nasıl yaptığımı sormaya başladı. Ben herkese yaptıklarımı anlattım ama her bebek çok farklıydı, ayına göre farklılık gösteriyordu. Bende benim gibi uykusuz annelere yardımcı olabilmek için uyku koçu omaya karar verip Kim West’ten eğitim ve sertifika aldım.

Konuya girerken öncelikle bir bebek için sağlıklı uyku nedir ondan bahsedelim isterim? Bebekler günde kaç saat uyur?

Bebekler için sağlıklı uykuyu ayına göre deliksiz ve hareketsiz uyku olarak tanımlayabiliriz.

• Yeni doğan bebekler toplamda 16-18 saat uyur. Her uykuları 1,5-3 saat arasında değişir ve maximum 1.5-2 saat uyanık kalabilirler.
• 2. ayda 15-5-17 saat uyurlar.Bunun 8-10 saati gece 6-7 saati gündüz.
• 3. ayda 15 saat. 10 saat gece 5 saat gündüz.
• 4. ve 5. ayda 10-11 saat gece 4-5 saat gündüz
• 6-8 aylarda 10-12 saat gece 3,5 saat gündüz
• 9-12 aylarda  11 saat gece 2,5-3 saat gündüz
• 12-18 ay 11 saat gece 2-2,5 saat gündüz
• 18-30 ay 11 saat gece 2 saat gündüz

Tabi ki bu saatler bebekten bebeğe değişiklik gösteriyor…

Bebek ve çocuklarda uyku problemi nedir? Neler uyku problemi olarak adlandırılır?

Bebek ya da çocuğun  kendi kendine uyuyamayı bilmediğinden sık sık uyanması ve geri uykuya dönebilmek için dışarıdan birşeylere ihtiyaç duymasıdır uyku problemi. Örneğin bebeğinizi emzirerek ya da sallayarak uyutuyorsanız uyandığında tekrar uykuya dönmek için emmek ve sallanmak isteyecektir.

Anne demek uykusuz kalmak demek gibi bir genelleme var herkeste… Gerçekten anneler uykusuz kalmak zorunda mı?

Kesinlikle hayır. İlk günlerde bebeklerin kan şekeri 1,5 – 2 saatte düşer ama bu süre her ay uzar. 6. aya gelindiğinde ise bebekler rahatlıkla deliksiz 10-11 saat uyuyabilirler.

İlk adımdan başlarsak yeni doğan bebeğe gece ve gündüz ayrımı nasıl öğretilir?

Yeni doğan bebekler gündüzleri geceki kadar karanlıkta değil ama oldukça loş bir ortamda uyutulmalı uyandığında göz teması kurulup ilgilenilmeli. Gece ise karanlıkta uyutulup uyandığında göz teması kurulmadan, konuşmadan ihtiyaçları giderilip tekrar yatırılmalı. Bu düzen onlara gece ve gündüz farkını öğretmenin ilk adımıdır.

Kolik bebeklerde düzenli uyku konusunda neler yapılabilir?

Kolik bebekler sindirim sistemi tam gelişmemiş bu yüzden aşırı gazlı bebeklerdir. Böyle bebeklerde uyku saatini normal bebeklere göre 1 saat öne almayı önerebilirim.

Peki uyku eğitimi nedir?

Uyku eğitimi bebeğe dışarıdan hiçbir şeye ihtiyaç duymadan kendi kendine sakinleşmeyi ve deliksiz uyuyabilmeyi öğretmektir.

Kaç aylıkken bu eğitime başlanabilir? Siz ne zamandan itibaren öneriyorsunuz?

6. ay bebeklerin beslenmeden deliksiz uykuya geçebilecekleri aydır bu yüzden uyku eğitimi için idealdir.

Sizin uyku eğitim yönteminizden, yani Kim West metodundan bahseder misiniz?

Kim West Methodu bebeğe minimum ağlama ile anne bebek arasındaki bağı zedelemeden adım adım bebeğe kendi kendine uyumayı öğretmeyi hedefler. Aslında kontrollü uzaklaşma yöntemi diyebiliriz. Bir rutin oluşturmayla ve bebeğin yatağının yanına bir tabure/sandalye koyup oturarak başladığınız bu yöntemde ilk başta yataktayken ağlamasına fırsat vermeden sevip, okşayıp, gevşetiyorsunuz. Başladığınız ilk 3 gün bebeğiniz uykuya dalana kadar yatağın başında oturuyorsunuz. Gece uyanmalarında da aynı şekilde devam etmeyi ihmal etmemeniz önemli. Her 3 günde bir sandalyeyi yatağından biraz daha uzağa götürün. Böylece birkaç gün sonra odanın dışına çıkmış olacaksınız. Bebeğiniz sizi göremeyecek ama sesinizi duyabilecek. Eğer çok ağlarsa kucağınıza alın sakinleştirip sandalyenize dönebilirsiniz. Zaten her gün ve her uyku saati bu ağlamaların azaldığını göreceksiniz. Birkaç hafta sonra ise bebeğinizi yatağına yatırıp odadan çıkacaksınız ve bebeğiniz ağlamadan uykuya dalacak.

Uyku eğitimi bir rutini de içinde barındırıyor mu? Bir ritüeli var mı?

Tabi bebeklerde zaman kavramı yoktur. Onlar için bir şeyden sonra başka bir şey gelir. Bu yüzden rutin oluşturmak ve bu rutinin içindeki ritüelleri her gün gerçekleştirmek bebek ve çocuklarda uyku düzenini oturtmak için çok önemli. O yüzden besleme, banyo, masaj, pijama giyme gibi uyku rutini yapmanız onun uyku zamanı geldiğini anlamasını sağlayacaktır.  

Bebeklerin günlük rutini için nasıl bir akış öneriyorsunuz?

Özellikle küçük bebeklerde uyku öncesi değil uyandıktan sonra beslenmeyi öneriyoruz ki uyku ile emmek arasındaki bağ kalksın onun dışında normal günlük rutinde uyku aralıklarını ayarlamak deliksiz uyku için önemli oluyor. Burada bebeğin kaç saatte bir uyuyacağı biraz ona bağlı. Mesela bazı bebekler gündüz daha sık ve az az uyurken, bazıları ise daha az sefer ve uzun uyuyor. Burada önemli olan onun gündüz ve gece uyuması gereken saatleri doldurabilmesi ve bir seferde 45 dakikadan az uyumaması.

Bilmeyen bir olarak sorarsam ‘uyku eğitimi deyince benim aklıma hep ağlayan ve direnen bir bebek’ geliyor? Ayrıca her annenin korkusu ‘ağlatarak çocuğun psikolojisini bozacağıma kucağımda güvenle uyumasını tercih ederim’ oluyor… Ağlamadan uyku eğitimi olmaz mı?

Aslında bu bebekten bebeğe değişiyor. Çoğu bebekte saatleri doğru ayarlayıp , anne kararlı ve tutarlı olduğunda hiç de sanıldığı gibi bir ağlama olmuyor. Annelerin bir çoğu korktuğum gibi olmadı diyor birkaç gün sonra.

Uyku eğitimi anne ve bebek arasındaki bağı bozar mı? Eğitim süreci bebeği olumsuz etkiler mi?

Tabi ki bebeklerin ifade şekli ağlamak ve tabiki alışkın olmadıkları bir düzene geçerken tepki veriyorlar. Ama bebek her ağladığında anne bebeğini sakinleştiriyor ve bebeğe bak ihtiyacın olursa ben buradayım mesajı veriliyor. Üstelik annelere ısrarla şunu anlatıyorum, biz bebeklerimize uyumayı kendimiz rahat etmek için değil bebeğimizin temel ihtiyacı olan deliksiz uykuyu öğretmek için bu eğitimi veriyoruz. Bebeklerin uyku ihtiyacı bizlerden çok fazla nasıl biz uykusuz kaldığımızda hırçınlaşıyorsak, nasıl algımız düşüyorsa bu durum bebeğimizi çok daha fazla etkiliyor.

Ve işimin en keyifli yanı şu ki uyku eğitimini tamamladığımız pek çok anneden ‘Zeynep Hanım sizi her gün anıyoruz çocuğumun her şeyi düzeldi yeme problemimiz, huysuzluklarımız çok azaldı ‘ diye mesajlar alıyorum ki bu her şeye değiyor. 

Bebekler uyutma yöntemlerine çok kolay alışıyor? Sallayarak uyutmak, meme emzirerek uyutmak, emzik veya uyku arkadaşıyla uyutmak gibi yöntemler en sık kullanılanlar… Bunlar hakkında ne düşünüyorsunuz? Artı ve eksileri neler?

Evet bu uyku alışkanlıklarından emmek ve sallamak anneyle bağlantılı yani bebek her uyandığında tekrar uyumak için anneye ihtiyaç duyucak ve deliksiz uyuyamaz. Emzik ve uyku arkadaşı ise genelde bebeği sakinleştiren ve bebeğin kendi kendine uykuya geçişini kolaylaştıran yardımcılardır.

Anne babanın arasında uyumak her bebek için büyük bir aşk. Çok kolay uyuyorlar. Buna hemen alışır mı? Hastayken veya çok huzursuzken bir kaç kere yanında yatırdığın bebeğini bir daha yatağında uyutamaz mısın? Yoksa ufak kaçamaklardan zarar gelmez mi?

3 günden uzun sürmeyen istisnalar kaydeyi bozmaz. Şöyle ki hastalıklarda ve huzursuzluklarda onun sizin yanınızda yatmanızdansa sizin bebeğin yanında yatmanızı tavsiye ediyorum ama söylediğim gibi istisnalar kaydeyi bozmaz. 3 gün sonra tekrar yatağında kararlı ve tutarlı yatırırsanız hiç problem değil.

Ben Eliz’i doğduğundan beri emzikle uyumaya alıştırdım. Genelde ya kucağımda sadece piş piş ile ya da sallanan koltuğumuzda emziğiyle uyuyor… Biraz uykuya dalında da emziğini ya o düşürüyor ya da ben alıyorum? Emzik kullanarak uyutmak sorun mu? Bunu nasıl bırakabiliriz?

Emzik de aynı şekilde bir alışkanlık tabi. Emziği ise ben şahsen çok seviyorum ve eğer her ağzından düştüğünde uyanmıyorsa ve sadece uykuya geçişte kullanıyorsa hiç problem değil. Ben bütün iyi ve kötü alışkanlıkların bir çok çocukta 3 günde kemikleştiğini gördüm. Yani emziğini bırakmak istediğinizde 3 gün zorlanırsınız ama 3. günde unutur. 

Eliz gündüz 3 kere falan 30’ar dakika bazen 2 kez 1er saate yakın uyuyor? Bunu nasıl arttırabiliriz? Ya da arttırmalı mıyız?

Herşeyden önce bir uyku döngüsünün 45 dk olduğunu ve 30 dklık uykuları mutlaka uzatmanız gerektiğini söylemeliyim. 8 aylık bebekler gündüzleri 2 yada 3 uyku yaparlar ve bunlar toplamda 3-3,5 saat sürer.